John van den Berg uit ’s-Heerenberg verzamelt draagbare radio’s, transistorradio’s en wereldontvangers. Hij heeft er inmiddels vijf- of zeshonderd in eigendom. Om zijn collectie verder uit te breiden, bezoekt hij samen met dorpsgenoot en vriend Christ Laheij allerlei oldtimerbeurzen en trödelmarkten in Nederland en Duitsland.
John begon zijn verzameling in 1960. “Een kameraad van mij spaarde bandrecorders en buizenradio’s. Hij vroeg mij of zo’n hobby niks voor mij was. En zo ben ik toen begonnen met het sparen van draagbare radio’s en transistors. De eerste draagbare radio die ik aanschafte was er één van ITT Schaub-Lorenz en die heb ik nog steeds.”
Niet veel later ging John naar een grote markt in Brabant en kocht daar twee Philips radio’s. Hij leerde al snel waar hij voor aanschaf op moest letten. “Ik kijk altijd naar de batterijenkasten, of er geen batterijen inzitten. Want als die verlopen zijn of lekken, dan kun je ze niet meer gebruiken. En ik let ook altijd op de antenne of die nog compleet is en niet gebroken. Ze moeten dus wel in perfecte staat zijn. De knoppen moeten er allemaal aan zitten, want je kunt er bijna niets meer bij krijgen. Ik ken wel een man die vroeger een radiozaak had in Didam en die repareert nog wel dergelijke radio’s, maar dat is behoorlijk duur. Beter dus om radio’s zonder mankementen te kopen.”
Christ
Met zijn enthousiasme stak John ook zijn dorpsgenoot Christ Laheij aan, die van oorsprong autotechnieker en machinebouwer is en jarenlang als technisch onderwijsassistent natuurkunde voor de klas stond. “Maar ik doe het maar een klein beetje hoor, want ik ben eigenlijk bezig met oldtimers. Ik heb een Borgward Isabella Coupé, een Duitse klassieke auto, die ik heb geërfd van een oude kameraad van mij die overleed aan ALS. De auto moet nog verder worden opgeknapt. Het mooiste is om daar straks ook een autoradio bij te hebben die erin past.”
Ondanks dat de inmiddels gepensioneerde heren beide van oorsprong uit ’s-Heerenberg komen, trekken ze nog niet zo heel lang met elkaar op. “John stond op een bepaald moment bij mij aan de deur. Iemand had hem verteld dat hij mij wel eens in Gelsenkirchen op de Trödelmarkt had zien lopen. John vroeg mij of hij niet een keer met mij mee mocht, want hij rijdt zelf geen auto. Dat hebben we gedaan en sindsdien koop ik ook regelmatig een radio”, vertelt Christ.
Duitsland
Steeds vaker gingen John en Christ op strooptocht in Nederland, maar ze bezochten ook regelmatig oldtimerbeurzen en Trödelmarkten in Duitsland. Behalve in Gelsenkirchen, gingen ze ook naar Recklinghausen, Emmerich, Kleve en Rees. John: “Daar kijk ik dan wat ik nog niet heb en dat schaf ik dan aan. Van alle soorten en merken, Telefunken, Philips, Blaupunkt, Schaub Lorenz, Grundig, Saba, NordMende, Aristona, Panasonic, maar soms komt een radio ook in verschillende kleuren voor en dan probeer ik er van alle kleuren één te krijgen. In Gelsenkirchen kocht ik ooit een Grundig, een hele grote. Een Satelliet 3600, zo’n mooie had ik nog nooit gezien. Op de voorkant zaten twee chromen beugels om hem aan op te pakken, want hij was behoorlijk zwaar. Die radio is wel een pronkstuk van mijn collectie.”
Veel radio’s worden ook gevonden als er huizen worden ontruimd. “Ik ken een man die hier net over de grens woont en hij doet vaak ontruimingen van huizen waarvan de eigenaar is overleden. Bij hem heb ik al meer dan eens mooie radio’s gekocht,” vertelt John.
Betaalbaar
Uiteraard is het mogelijk om deze hobby uit te voeren vanuit je luie stoel, want op internet is voldoende te vinden, maar daar kiezen John en Christ bewust niet voor. “Het is toch echt anders als je een dergelijke radio in handen hebt, dat je zelf kunt zien en controleren hoe het eruit ziet. En zeker radio’s met een uitgebreide korte golf, die kostten in het verleden zomaar 800 D-Mark en die kun je op die markten wel vinden voor prijzen tussen de vijfentwintig en veertig euro. Dan blijft het ook nog een beetje betaalbaar”, vertelt Christ. “Ik ben in Duitsland ook wel echte handelaren tegengekomen en die vroegen voor dergelijke radio’s 240 tot 300 euro voor een draagbare radio, maar die verkopen niks. Dat is veel te duur”, voegt John toe.
Korte golf
Radio’s hadden heel lang wereldontvangst via kortegolf, langegolf, middengolf en FM. “Vroeger hadden mensen natuurlijk geen internet en kon je wereldwijd komen met korte golf. Vandaar dat er ook radio’s zijn met een enorm kortegolfbereik. De band is heel breed uitgetrokken”, vertelt Christ Laheij, dat was destijds al een crime voor radio-technici met het afregelen.
“Ook voor de mensen die in het buitenland op vakantie waren, die konden via de korte golf programma’s in het Nederlands beluisteren. Tegenwoordig is het niet meer zo eenvoudig. De korte golf en FM zijn er nog wel, maar de middengolf is helemaal weg. Daar zit niks meer op”, vult John aan.
Op dit moment is er wel weer vraag naar oude radio’s waar de korte golf op te ontvangen is. “Vooral door mensen uit de Oekraïne. Zij sturen die radio’s naar familie thuis.”
Christ en John genieten met volle teugen van hun hobby. John: “We moeten een beetje in beweging blijven. Niet achter de geraniums gaan zitten. Zorgen dat we fit blijven. Ik houd wel van een beetje gezelligheid. Laat ons maar blijven zoeken naar radio’s. Zo houden we ook op een leuke manier contact met mensen.”
___________________________________________________________________
MIJN Verhaal
De Achterhoek zit vol met mooie, bijzondere verhalen over mensen, verenigen en actualiteiten. In de rubriek MIJN verhaal leest u hier iedere maand over. Ga voor meer artikelen over de rubriek MIJN Verhaal naar de volgende link. https://www.helemaalachterhoek.nl/category/mijnmagazine/mijn-verhaal/
