Carbidschieten is in de Achterhoek uitgegroeid tot een geliefde traditie op oudejaarsdag. Veel mensen genieten ieder jaar van het spectaculaire knalfestijn. “Aan het begin van de maand begint het al te kriebelen”, vertelt Wouter Masselink van Carbid & Co. De vriendengroep uit Varsseveld haalt op 31 december met veel enthousiasme de melkbussen weer van stal. “We hebben er zin in. Het is altijd een hele happening!”
Met vuur en knallen boze geesten verdrijven. Zo is vuurwerk, maar ook het carbidschieten ooit ontstaan. Zeker op het platteland hoort het er helemaal bij. De folklore begint op 31 december vanaf een uur of 12 uur totdat het donker is. Overal zie je dan vriendengroepen en buurten samenkomen om het jaar op een gezellige manier af te sluiten onder het genot van een hapje en een drankje. “Wij doen het al vanaf 1995”, zegt Wouter Masselink (42). Eerst gebeurde het aan de Idinkweg in Sinderen, de laatste jaren verhuisde Carbid & Co naar de Generaalsweg in Heelweg. “Het is een heel sociaal gebeuren. Meestal trekt het zo’n honderd mensen, ook kinderen vinden het erg leuk.”
Perfecte knal
Carbid bestaat uit steenkool met een hoog gasgehalte en gebrande kalk. Een stuk carbid wordt iets vochtig gemaakt en dan in een melkbus gestopt. Daarna wordt een bal (voorheen werd vaak een deksel gebruikt) in de opening gestopt. Het carbid gaat ‘gassen’ en wordt dan ontstoken met een vuurtje. Een dreunende knal volgt, de grond beeft en de bal vliegt door de lucht. “De bal kan wel zeventig meter ver komen”, weet Wouter Masselink uit ervaring. “Hoe hard is de knal en hoe ver komt de bal. Dat is een beetje de sport.” Het geheim van de perfecte knal hangt van verschillende zaken af. De mengverhouding speelt een rol. Hoeveel carbid en hoeveel water doe je in de melkbus en hoe lang wacht je voordat je het aansteekt. “Het effect is altijd weer een verrassing.”
Carbidschieten met bal is veilig knallen
Verbod dreigt
Carbidschieten is niet ongevaarlijk. Er zijn in het verleden regelmatig ongelukken mee gebeurd. Voor de slachtoffers kan het slecht aflopen. Vooral als er met een metalen deksel, toch een ongeleid projectiel, wordt geschoten. Mede daardoor staat carbidschieten net als vuurwerk onder druk. Er wordt al met een verbod gedreigd. Volgens Wouter Masselink zou dat niet terecht zijn. “Als je de veiligheid goed in de gaten houdt, kan er niet zoveel misgaan. De uitwassen mogen deze mooie traditie niet om zeep helpen. Daarom doe ik een dringende oproep om geen rare fratsen uit te halen. Alleen op die manier blijft carbidschieten ook voor de komende generaties behouden.” Het kan ook niet zomaar verboden worden. Want het gebruik is in 2014 op de Nationale erfgoedlijst geplaatst.
BOCK campagne
Carbid & Co heeft zich aangesloten bij de BOCK campagne in Gelderland. BOCK staat voor Bewust Oplettende Carbid Knaller. De ambassadeurs gebruiken ballen in plaats van deksels. Bij een bal komen geen vonken vrij waardoor er geen vroegtijdige ontsteking kan plaatsvinden. En de impact van een weggeschoten bal op het lichaam is vele malen kleiner dan die van een deksel. Masselink: “Bij ons geldt: Veiligheid voor alles, we willen geen enkel risico lopen. Want een ongeluk zit in een klein hoekje. Het ontsteken gebeurt bij ons met een lange stok van zeker 3 meter.” Door een bal te gebruiken, kan de druk eenvoudiger weg. Daardoor is er minder kans op het exploderen van de melkbus. Daarnaast wordt een EHBO-set, brandblussers en de aanwezigheid van BHV’ers nadrukkelijk aangeraden. Ook gehoorbescherming is van groot belang. Bij Carbid & Co worden al deze voorzorgsmaatregelen getroffen en krijgen de bezoekers oordopjes aangeboden. Voor kinderen is het verplicht. “Kinderen schieten bij ons met kleine verfblikjes. Zo wordt het voor iedereen een leuk én veilig knalfeest.”
___________________________________________________________________
MIJN Verhaal
De Achterhoek zit vol met mooie, bijzondere verhalen over mensen, verenigen en actualiteiten. In de rubriek MIJN verhaal leest u hier iedere maand over. Ga voor meer artikelen over de rubriek MIJN Verhaal naar de volgende link. https://www.helemaalachterhoek.nl/category/mijnmagazine/mijn-verhaal/
