De maakindustrie en de digitalisering van het productieproces, de smart industry, ontwikkelt zich in heel Nederland in rap tempo. De Achterhoek doet daarin volop mee en blijkt zelfs een bijzonder innovatieve regio. Bedrijven uit de Achterhoek sleepten bij landelijke wedstrijden al heel wat prijzen in de wacht. En ook op agrarisch gebied staan de Achterhoekers hun smart-mannetje.
In de Achterhoek wordt op dit moment hoog ingezet op kringlooplandbouw en dat maakt de regio een agro-innovatieve regio. Afvalstoffen worden zo veel mogelijk in eigen bedrijf hergebruikt en zo komen er minder schadelijke stoffen in het milieu terecht. Achterhoekse boeren worden daarbij geholpen door sensoren, robots en andere vormen van smart farming. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Piet Adema, heeft deze circulaire landbouw tot beleid gemaakt. Hij heeft ook aangegeven dat hij daar graag financieel aan wil bijdragen.
Een van de initiatieven is het streven om geen kunstmest van buiten de regio te gebruiken. De nieuwe kunstmest komt van een biovergistingsinstallatie in Beltrum. Een ander initiatief is de Vruchtbare Kringloop Achterhoek. Bij dit project krijgen koeien een uitgebalanceerde hoeveelheid voer, zodat ze niet te veel mest produceren. De mest die wordt uitgereden wordt afgestemd op het perceel landbouwgrond. Er wordt daarnaast geëxperimenteerd met verschillende meststrooiers die op slimme wijze de bemesting zo duurzaam mogelijk maken.
Metaal- en houtbewerking
Maar in de Achterhoek zijn nog veel meer innovatieve bedrijven. De maakindustrie in de regio is met name op het gebied van de metaal- en houtbewerking fors gegroeid. Dat zorgt voor toenemende werkgelegenheid, al hebben veel bedrijven wel wat moeite met het tekort aan gekwalificeerd technisch personeel. Om ervoor te zorgen dat er voldoende opgeleid personeel voor handen is, wordt veel aandacht besteed aan opleiding. Sommige bedrijven hebben een eigen opleidingscentrum en andere bedrijven zoeken vooral samenwerking met onderwijsinstellingen. SmartHub Achterhoek, een platform zonder winstoogmerk, biedt honderden stage- en afstudeeropdrachten bij Achterhoekse organisaties. Ook de Talententuin Achterhoek en het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Oost-Nederland (CIVON) helpen daaraan mee.
Smart Industry en Smart Building
Bij het Graafschap College in Doetinchem is het tegenwoordig mogelijk om de opleidingen Smart Industry en Smart Building te volgen. Bij Smart Industry gaat het om een verbinding tussen technologie, ict en technische bedrijfskunde en biedt ook kansen voor interieurbouw en meubelindustrie.
De Achterhoek kent ook relatief veel metaalverwerkende bedrijven. Zij hebben zich inmiddels veellal getransformeerd tot smart industry. Het productieproces is gedigitaliseerd en de toepassing van kunstmatige intelligentie zorgt voor efficiëntie en maatwerk. In de maakindustrie wordt deze ontwikkeling aangeduid als ‘de vierde industriële revolutie’. Smart Building is een samenspel van bouwkunde en installatietechniek en daarbij worden gebouwen ontworpen met een 3D-computerprogramma. Er wordt ook al geëxperimenteerd met virtual reality-brillen, waarmee je virtueel door het gebouw kunt lopen.
Kleinere Achterhoekse bedrijven weten dat ze op termijn niet om de digitalisering heen kunnen, maar zien veelal nog wat op tegen het proces. Onder andere de hoge kosten voor digitale apparatuur vormt een barrière. Gelukkig is er steeds meer mogelijkheid tot samenwerking, bijvoorbeeld door het delen van productiefaciliteiten, expertise en het opzetten van field labs.
Feiten en cijfers:
- De Achterhoek is een innovatieve regio. Na Eindhoven en Delft zelfs de nummer drie als het gaat om octrooien die in de afgelopen jaren aan bedrijven zijn verstrekt.
- De clusters Agro-complex, Food en de Maakindustrie zijn in de Achterhoek relatief sterk vertegenwoordigd in vergelijking met het landelijke gemiddelde.
- De Provincie Gelderland heeft negen regio-specifieke clusters van bedrijven en instellingen benoemd die als sterk en kansrijk gezien worden. Daaronder behoort ook de maakindustrie.
- Van de negen clusters is de maakindustrie de grootste in termen van aantal banen. In 2021 was dit cluster goed voor 23.500 arbeidsplaatsen. Daarmee neemt de maakindustrie 18% van de totale werkgelegenheid voor haar rekening, maar blijft qua werkgelegenheidsgroei achter bij het regionale en landelijke gemiddelde.
- In 2010 bedroeg het aandeel van de maakindustrie in de Achterhoekse economie 27,9%. In 2020 is dit percentage gedaald tot 23,8%, maar is de maakindustrie nog altijd het grootste regio specifieke cluster.
- De maakindustrie in de Achterhoek laat een sterkere ontwikkeling zien dan de Veluwe, maar is minder sterk gegroeid dan in de regio Arnhem/Nijmegen.
- Met name Agro-complex, Food en de Maakindustrie kennen een hoge mate van specialisatie, waarmee uiting wordt gegeven van regionale productievoordelen en daarmee een bepaalde mate van concurrentiekracht.
- Dat de regionale clusters tot de meest succesvolle bedrijfstakken behoren in de regio laat een vergelijking met niet-regionale clusters zien. Zo nam de toegevoegde waarde van de maakindustrie sinds 2011 met 16% toe.
- De Achterhoek is meer dan de maakindustrie alleen. Het is een geluksregio met een sterk innovatief karakter en enkele uitdagingen, in het bijzonder op de arbeidsmarkt.
___________________________________________________________________
MIJN Special
In MIJN Magazine belichten we maandelijks één specifiek thema en deze vormt dan een special binnen de overige redactiepagina’s. Dit keer was dat Buiten leven. Meer MIJN Specials zien? Klik dan op deze link. https://www.helemaalachterhoek.nl/category/mijnmagazine/mijn-special/
