Heel af en to make wi-j ne wat langere reize. ’t Mooie an vakantie hollen in ’n ander land is da’j andere culturen, tradities en gewoonten leert kennen. Musea en monumenten vertelt iets aover de geschiedenis en achtergrond van ‘n volk, ’t landschap löt zeen onder welke umstandegheden de leu mot of mossen laeven.
Onlangs wazze wi-j in Ierland en hebt ne mooie rondreize ‘maakt. Genoten he’w van de prachtege landschappen, de bargen, de meren, de kust met kliffen en rotsen en de Connemara, waorvan een heel groot deel besteet oet kale bargen en vaene. Um te bekieken bunt dee ruige landschappen ’t mooist, maor economisch hadden de leu ’t daor juust ’t zwaorst. Grootgrondbezitters, vake van Engelse afkomst, hadden zich de beste gronden too-eigend, de arme leu wodden verdrevven naor de schrale gebieden langs de westkust. Daor wao’w no hebt genoten van prachtege natuurgebieden, maor waor veur de leu gin dreug brood veel te verdenen en waor ze amper in laeven konnen blieven. Natuurlek kwam daor opstand van, Ierland kent wat dat betreft ne reurege geschiedenis.
Daorbi-j hef Ierland, net as de rest van Europa, een heel antal misoogsten achter mekare ‘kent met as gevolg grote hongersnood in de jaoren 1845-1852. Eerpelzeekte was een belangrieke oorzaak. Zo’n miljoen mensen bunt daor deur honger um-ekommen en meer dan 2 miljoen bunt d’r emigreert, veural naor Amerika. In deezelfde tied was ok hier in ’n Achterhook arremo en honger, en ok van hier bunt völle leu weg-etrokken.
Gelukkig geet ’t de Ieren inmiddels baeter, al kö’j nog altied zeen dat ’t platteland ’t in een heel groot deel van ‘t land neet makkelijk hef. Natuurlek bu’w neet aoveral ewes, maor wi-j hebt tiedens unze reize weineg rechte, vruchtbaore kavels ezene, der is völle läögstand en achterstalleg onderhold an gebouwen. Hele stukken land wodt neet meer bewarkt en verwildert daordeur. Natura 2000 gebieden bunt der volop, daormet könt ze ongetwiefeld an alle Europese eisen voldoon. Maor ik was toch wal bli-j da’k bi-j ankomst baoven Nederland, vanuut ‘t vliegtuug al, de fris greune weiden, de rume kavels en de mooie boerderi-jen weer zag. Lao’w der astebleef maor wies met waen.
Diana Abbink
___________________________________________________________________
Columns
Maandblad MIJN Magazine heeft columns van verschillende Achterhoekse columnisten. Meer columns? Klik dan op de bijbehorende link! https://www.helemaalachterhoek.nl/category/mijnmagazine/columns/